Zo zorg je dat jouw organisatie klaar is voor de nieuwe NIS2-richtlijn

NIS2 is de nieuwe Europese richtlijn die jouw organisatie verplicht om digitaal weerbaar te zijn. Zeker als je actief bent in kritieke sectoren zoals voedingsmiddelen en water treatment. De regels zijn strenger, de boetes hoger en bestuurders krijgen meer verantwoordelijkheid. Daardoor heeft NIS2 grote gevolgen, voor de hele toeleveringsketen.

Maar wat betekent NIS2 concreet voor jouw bedrijf? Wanneer val je onder deze richtlijn en hoe voorkom je boetes? In deze blog lees je de antwoorden op de belangrijkste vragen over deze Europese richtlijn.

1: Wat is NIS2?

NIS2 is een Europese richtlijn voor cybersecurity en staat voor Network and Information Security Directive 2. De wet vervangt de eerdere NIS-richtlijn uit 2016. Daarmee stelt hij strengere eisen aan organisaties voor het beveiligen van digitale systemen. Zo moet je als organisatie cyberincidenten sneller melden, regelmatig risicoanalyses uitvoeren en concrete maatregelen nemen om jouw netwerk en informatiesystemen te beschermen. Hiermee vergroot je jouw digitale weerbaarheid.

2: Waarom is NIS2 nodig?

NIS2 moet het risico op cyberaanvallen kleiner maken. Hackers worden slimmer en aanvallen omvangrijker, waardoor digitale incidenten vaker ernstige gevolgen hebben. Denk bijvoorbeeld aan een waterzuiveringsinstallatie die geen schoon drinkwater meer levert. Een cyberaanval raakt nooit alleen één organisatie maar kan ook impact hebben op de hele samenleving.

Samenwerken voor een betere bescherming van vitale sectoren

Met NIS2 zorgt de EU ervoor dat de beveiliging van kritieke sectoren beter wordt. Zo kunnen landen sneller samenwerken bij cyberincidenten. Organisaties worden gestimuleerd om hun digitale beveiliging serieus te verbeteren. En kwetsbaarheden actief op te sporen, zowel binnen het eigen bedrijf als bij leveranciers en partners in de keten.

4: Hoe zorg je dat jouw organisatie NIS2-compliant wordt?

Om aan NIS2 te voldoen moet je aan een aantal concrete eisen voldoen. Belangrijke stappen om NIS2-compliant te worden zijn bijvoorbeeld:

1. Risicomanagement toepassen zoals het uitvoeren van risicoanalyses volgens de ISO 27001-standaard.
2. Technische beveiligingsmaatregelen treffen voor regelmatige updates, strikt toegangsbeheer en encryptie.
3. Cyberincidenten melden bij autoriteiten binnen 24 uur.
4. Continuïteit garanderen door duidelijke plannen voor bedrijfscontinuïteit bij incidenten.
5. Leveranciers en partners beveiligen zodat jouw hele keten voldoet aan dezelfde beveiligingsstandaarden.
6. Bestuurders betrekken bij cybersecurity en bestuurlijke verantwoordelijkheid duidelijk vast te leggen, bijvoorbeeld door een Chief Information Security Officer (CISO) aan te stellen.

5: Wat gebeurt er als je niet voldoet aan de NIS2-verplichtingen?

Voldoe je niet aan de NIS2-verplichtingen dan riskeer je forse sancties. Toezichthouders zoals het Nederlandse Agentschap Telecom of het Belgische CCB kunnen boetes opleggen tot €10 miljoen of zelfs 2% van je wereldwijde jaaromzet. Ook kunnen zij verplichte audits uitvoeren en verbeteringen eisen. In bepaalde gevallen kunnen bestuurders persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor het niet naleven van de regels.

Reputatieschade en risico’s voor je bedrijfsvoering

Klanten en partners vertrouwen erop dat hun gegevens veilig zijn. Als je niet voldoet aan NIS2, loop je naast financiële sancties ook het risico op imagoschade en verlies van vertrouwen. Maar ook operationele problemen zoals stilgelegde productieprocessen, datalekken of langdurige verstoringen liggen op de loer.

6: Wat is het verschil tussen NIS2, NIS1, ISO-normen en de Cyber Resilience Act?

NIS2 is een aangescherpte versie van de oorspronkelijke NIS-richtlijn (NIS1). Meer organisaties vallen nu onder de nieuwe wet en bestuurders krijgen expliciet meer verantwoordelijkheid. In tegenstelling tot ISO-normen zoals ISO 27001 is NIS2 juridisch afdwingbaar. Ook verschilt NIS2 van de aankomende Cyber Resilience Act (CRA), die zich richt op de beveiliging van hardware en software.

In de tabel hieronder zie je in één oogopslag de belangrijkste verschillen.

7: Wanneer geldt NIS2 in Nederland en België?

De NIS2-richtlijn is sinds januari 2023 van kracht binnen de EU. Lidstaten moesten deze richtlijn vóór oktober 2024 omzetten naar nationale wetgeving. In Nederland gebeurt dat via de nieuwe Cyberbeveiligingswet (Cbw). Maar die deadline is niet gehaald. Volgens de huidige planning van de NCTV treedt de wet – samen met de Wet weerbaarheid kritieke entiteiten – pas in het tweede kwartaal van 2026 in werking.

België is al verder. Sinds 18 oktober 2024 maakt NIS2 officieel deel uit van de Belgische wetgeving. De handhaving ligt daar in handen van het Centrum voor Cybersecurity België (CCB).

8: Hoe bereid je je organisatie goed voor op NIS2?

Voorbereiden op NIS2 begint met inzicht. Onderzoek eerst of jouw organisatie onder de richtlijn valt. Breng vervolgens de grootste digitale risico’s in kaart. Zorg dat jouw processen, IT-beveiliging en interne verantwoordelijkheden goed geregeld én aantoonbaar vastgelegd zijn.

Het NIS2 Quality Mark toont aan dat jouw organisatie actief werkt aan compliance. Er zijn drie certificeringsniveaus:

• QM10 – basisniveau
• QM20 – substantieel niveau
• QM30 – hoog niveau

Start nu met voorbereiden

NIS2 is meer dan alleen een verplichting vanuit Europa. Het biedt ook de kans om je digitale weerbaarheid te versterken en je organisatie toekomstbestendig te maken. In een wereld waarin kwetsbare OT-omgevingen steeds vaker doelwit zijn van aanvallen, is dit het moment om in actie te komen.